Τρίτη 28 Οκτωβρίου 2008

ΠΕΡΙ ΕΛΛΗΝΩΝ

Τι είναι έλληνας? Σίγουρα όχι ο κάτοικος μιας συγκεκριμένης τοποθεσίας. Σίγουρα όχι ο φέρων το όνομα που του δόθηκε από μια πολιτεία. Σίγουρα όχι αυτός που λέει οτι είναι. Το αρχαιοελληνικό ιδεώδες, η κοσμική αντίληψη εκείνων των κατοίκων αυτού του τόπου, ο τρόπος αντίληψης, η καθημερινότητά τους, η ιστορία τους, οι πράξεις τους, οι επιστήμες τους, η θρησκεία τους, οι τέχνες τους, ο τρόπος που αγαπούσαν τη πατρίδα τους, ο τρόπος που αγαπούσαν τη φύση, τους ανθρώπους, τους θεούς τους, αυτό είναι "έλληνας". Ελληνας λοιπόν μπορεί να θεωρηθεί οποιοσδήποτε , ασχέτως τόπου, καταγωγής, φυσιογνωμίας, ομάδας αίματος κλπ κλπ, που ασπάζεται και θέλει να κάνει πράξη αυτή τη κοσμοθεώρηση.

Δεν είναι υποχρεωμένος κανείς να συμφωνεί με κάτι τέτοιο. Μπορεί όχι μόνο να μην συμφωνεί αλλά και να το πολεμήσει και να θέλει να το αφανίσει (όπως άλλωστε έγινε στη συνέχεια της ιστορίας αυτού του τόπου). Μπορεί να το κάνει αλλά δεν είναι έλληνας. Και αυτό δεν είναι μια ύβρις ή ότι κάποιοι θέλουν να γίνουν κατ΄αποκλειστικότητα έλληνες. Είναι κοινή λογική. Αν ασπαστώ το μωαμεθανισμό θα πρέπει να νευριάζω όταν κάποιος μου πει δεν είσαι χριστιανός?? Θα ήταν γελοίο. Φυσικά δεν είμαι χριστιανός αφού είμαι μωαμεθανος!!!

Το ίδιο λοιπον και σε ότι αφορά την αρχαία ελλάδα. Η κοσμοαντίληψη του τότε δεν ήταν απλά κάτι που έγινε μια συγκεκριμένη εποχή και είχε ημερομηνία λήξης. Ηταν ένας πολιτισμος που είχε συγκεκριμένα ιδεωδη, συγκεκριμένα πιστεύω, συγκεκριμένη θρησκεία, νόμους, συγκεκριμένη αντίληψη για το τι σημαίνει άνθρωπος, κόσμος, ζωή, θάνατος. Αν κατ΄αρχήν δεν έχεις ενδιαφερθεί να μάθεις τι ήταν, να μελετήσεις, να σκεφτείς αν ήταν σωστό σε σχέση μ΄αυτό που ζούμε τώρα, αν εκείνος ο τρόπος σκέψης και αντίληψης ήταν σωστός για ένα καλύτερο κόσμο, δεν υπάρχει λογος να νευριάζεις ούτε να ενίστασαι αν κάποιος σου πει δεν εισαι. Ετσι ερχόμαστε στο νεοέλληνα. Κι εδώ είναι το ερώτημα. Είναι ο νεοέλληνας , έλληνας?

Οπότε πριν να σκίσουμε τα ιμάτια μας και να αισθανόμαστε προσβεβλημένοι ας ξεκαθαρίσουμε κάτι. Βάζοντας τους δυο πολιτισμούς σε αντιπαράθεση επιλέγουμε. Και βγάζουμε τα συμπεράσματά μας. Οι άνθρωποι που ακολούθησαν αυτό το δρόμο και επέλεξαν δεν ανήκαν σε κάποια συγκεκριμένη τάξη, ούτε καναν συγκεκριμενα επαγγέλματα, ούτε υπηρχε κάποιο κόμμα που πήγαν και γραφτήκαν, δεν είχαν τα ίδια οικονομικά ή επιστημονικά εφόδια.... Ενοιωσαν μια συγκεκριμένη εσωτερική παρόρμηση, ένοιωσαν αηδιασμένοι μ΄αυτό που έβλεπαν γύρω τους. Ενοιωσαν ότι το ποιόν τους, τα συναισθήματά τους, ο τρόπος που έβλεπαν το κοσμο, ο τρόπος που αγαπούσαν, ο τρόπος που νοιώθαν τη φύση, τον άνθρωπο, το θείο δεν έχει καμμιά σχέση μ΄αυτό που τους έχουν σερβίρει μέχρι σήμερα. Ενοιωθαν ξένοι σε ξένο τόπο....

Και μελετώντας, ψάχνοντας, σκεπτόμενοι κατέληξαν σε αυτό που νοιώθαν ότι είναι το "ταίρι τους". Σε κάποιο σκεπασμένο, καταχωνιασμένο σε μια γωνιά ξεχωριστό πολιτισμό, σε μια κοσμοαντίληψη που έδινε απαντήσεις που ηδη είχαν μέσα τους. Γιατί σε αυτούς τους ανθρώπους συνέβη και σε άλλους όχι? Εδώ είναι το μεγάλο ερώτημα. Τι ειναι αυτό που χρειάζεται να έχεις για να μπορείς να κατανοήσεις τι συνέβη τότε σε τουτα εδώ τα χώματα και έλαμψε τόσο φως. Τόσο που ολοι οι επιστήμονες σε κάθε γωνιά της γης προσπαθούν ακόμα να κατανοήσουν, να ερμηνεύσουν και έχουν αφιερώσει τη ζωή τους για να βρουν τις απαντήσεις?

Ολοι οι άνρθωποι έχουν δικαίωμα στο να μάθουν. Να καταλάβουν. Ναι συμφωνώ απόλυτα. Ομως αν υποθεσουμε ότι κάποιοι δεν θέλουν ν΄αφήσουν το κόσμο να μάθει και τα παραποιήσουν όλα, τα κρύψουν, τα γελοιοποιήσουν, τα πολεμήσουν, τότε ποιοί άνθρωποι ακριβώς μπορούν πίσω από αυτό το σκοτάδι να διακρίνουν φως? Τι πρέπει να έχεις μέσα σου για να περάσεις μέσα από τις συμπληγάδες και να φθάσεις στην ιθάκη σου?

Αγαπη. Σεβασμο. Ορεξη για μάθηση. Να τιμάς τη πατρίδα σου. Να τιμάς τη ζωή. Να τιμάς τον έρωτα. Να μελετάς τα μεγάλα μυστήρια της ζωής και του θανάτου νοιώθοντας όλο το σύμπαν μεσα σου. Να αντιμετωπίζεις την ύπαρξη σου γενικώτερα σαν κάτι το πολύτιμο, άξιο σεβασμού. Να αγαπάς το σώμα σου και το πνεύμα σου και να τα θρέφεις και τα δύο ισάξια. Να εχεις ταυτόχρονα τη ταπεινότητα να υποκλιθείς με σεβασμό στο υπέρτατο μυστήριο της ζωής και τη δύναμη να το ανακαλύψεις και να σταθείς μεγαλόπρεπα, ισάξια δίπλα του.

Ας φέρουμε ένα παράδειγμα,

ΔΕΛΦΙΚΑ ΠΑΡΑΓΓΕΛΜΑΤΑ

1. Έπου Θεώ.
2. Νόμω πείθου.
3. Θεούς σέβου.
4. Γονείς σέβου.
5. Ηττώ υπέρ δικαίου.
6. Γνώθι μαθών
7. Ακούσας νόει
8. Σαυτόν ίσχε
9. Φρόνει θνητά.
10. Εστίαν τίμα.
11. Άρχε σεαυτού.
12. Φίλοις βοήθει.
13. Θύμου κράτει.
14. Φρόνησιν άσκει.
15. Πρόνοιαν τίμα.
16. Όρκω μη χρω
17. Φιλίαν αγάπα.
18. Παιδείας αντέχου.
19. Δόξαν δίωκε.
20. Σοφίαν ζήτει.
21. Καλόν ευ λέγε
22. Ψέγε μηδένα.
23. Επαίνει Αρετήν.
24. Πράττε δίκαια.
25. Φίλοις ευνόει.
26. Εχθρούς αμύνου.
27. Ευγένειαν άσκει.
28. Κακίας απέχου.
29. Κοινός γίνου.
30. Ίδια φύλαττε.
31. Αλλοτρίων απέχου.
32. Εύφημος ίσθι
33. Άκουε πάντα.
34. Φίλω χαρίζου.
35. Χρόνου φείδου.
36. Όρα το μέλλον.
37. Ύβριν μίσει.
38. Ικέτας αίδου
39. Υιούς παίδευε.
40. Έχων χαρίζου.
41. Δόλου φόβου.
42. Ευλόγει πάντας.
43. Φιλόσοφος γίνου.
44. Όσια κρίνε.
45. Γνούς πράττε.
46. Φόνου απέχου.
47. Εύχου δυνατά
48. Σοφοίς χρώ
49. Ήθος δοκίμαζε
50. Λαβών απόδος.
51. Υφορώ μηδένα
52. Τέχνη χρώ
53. Ό μέλλεις δός.
54. Ευεργεσίας τίμα.
55. Φθόνει μηδενί.
56. Φυλακήν πρόσεχε.
57. Ομοίοις χρώ
58. Διαβόλήν μίσει.
59. Δικαίως κτώ.
60. Αγαθούς τίμα.
61. Κριτήν γνώθι.
62. Γάμους κράτει.
63. Τύχην νόμιζε.
64. Εγγύην φεύγε.
65. Πάσι διαλέγου.
66. Ελπίδα αίνει.
67. Δαπανών άρχου.
68. Κτώμενος ήδου.
69. Αισχύνην σέβου.
70. Χάριν εκτέλει.
71. Ευτυχίαν εύχου.
72. Τύχην στέργε.
73. Ακούων όρα.
74. Εργάζου κτητά.
75. Έριν μίσει.
76. Όνειδος έχθαιρε.
77. Γλωσσαν ίσχε
78. Ύβριν αμύνου.
79. Κρίνε δίκαια.
80. Χρώ χρήμασι.
81. Αδωροδόκητος δοκίμαζε.
82. Αιτιώ παρόντα.
83. Λέγε ειδώς.
84. Βίας μή έχου.
85. Αλύπως βίου.
86. Ομίλει πράως.
87. Φιλοφρόνει πάσιν.
88. Υιοίς μή καταθάρρει.
89. Γλώττης άρχε.
91. Σεαυτόν ευ ποίει.
92. Ευπροσήγορος γίνου.
93. Αποκρίνου εν καιρώ.
94. Πόνει μετά δικαίου.
95. Πράττε αμετανοήτως.
96. Αμαρτάνων μετανόει.
97. Οφθαλμού κράτει.
98. Βολεύου χρήσιμα.
99. Επιτέλει συντόμως.
100. Φιλίαν φύλαττε.
101. Ευγνώμων γίνου.
102. Ομόνοιαν δίωκε
103. Άρρητα μη λέγε.
104. Τό κράτουν φόβου.
105. Καιρόν προσδέχου
106. Έχθρας διάλυε.
107. Γήρας προσδέχου
108. Επί ρώμη μή καύχω.
109. Ευφημίαν άσκει.
110. Απέχθειαν φεύγε.
111. Πλούτει δικαίως.
112. Δόξαν μή λείπε.
113. Κακίαν μίσει.
114. Κινδύνευε φρονίμως.
115. Χρησμούς θαύμαζε.
116. Ούς τρέφεις αγάπα.
117. Απόντι μή μάχου.
118. Πρεσβύτερον αίδου
119. Νεώτερον δίδασκε.
120. Πλούτω απίστει.
121. Σεαυτόν αίδου
122. Μή άρχε υβρίζων.
123. Προγόνους στεφάνου.
124. Επί νεκρώ μή γέλα.
125. Ατυχούντι συνάχθου.
126. Χαρίζου ευλαβώς.
127. Έξ ευγενών γέννα.
128. Επαγγέλου μηδενί.
129. Τύχη μή πίστευε.
130. Τελεύτα άλυπος.
131. Μέτρον άριστον.
132. Αδικίαν μισείν.
133. Ευσέβειαν φυλάσσειν.
134. Ηδονής κρατείν.
135. Βία μηδέν πράττειν.
136. Τέκνα παιδεύειν.
137. Μή θρασύνου.
138. Νόμοις πείθου.
139. Μελέτει το πάν.
140. Γαμείν μέλλον καιρόν γνώθι
141. Μή επί παντί λυπού.
142. Πίνων άρμοζε.
143. Πέρας επιτέλει μή αποδειλιών.
144. Τό συμφέρον θηρώ.
145. Θνήσκε υπέρ Πατρίδος.
146. Τώ βίω μάχου.
147. Ευ πάσχε ώς θνητός.
148. Παίς ών κόσμιος ίσθι, ηβών εγκρατής, μέσος δίκαιος, πρεσβύτερος εύλογος.

Είσαι? Κι αν δεν είσαι , είναι γιατί η ζωή δεν σου έδωσε την ευκαιρία ή γιατί δεν σε ενδιαφέρει να είσαι? Κι εδώ υπάρχει ο διαχωρισμος.
Ελληνας εκτός όλων των παραπάνω ειναι πρώτα απ΄ολα εκείνος που έχει τη φλόγα μέσα του για να γίνει. Ασχετα σε ποιο τόπο κατοικεί και ποιό ειναι τ΄ονομά του.

Οταν λέω λοιπον δεν ειμαστε όλοι ίδιοι δεν ειναι ούτε ρατσισμός ούτε βρισιά ούτε οικειοποίηση μιας κοσμοαντίληψης. Δεν είμαστε ίδιοι από τη στιγμή που επιλέγουμε πολιτικές, θρησκείες, αντιλήψεις ατομικισμου, απληστείας, εκφοβισμού, δειλίας. Απο τη στιγμή που δεν επιθυμείς να ορθώσεις το ανάστημα και δεν επιθυμείς να τιμήσεις το πνεύμα σου, δεν είσαι έλληνας. Απλό.

Τώρα, αν εκτός από το να θέλεις να μείνεις στο τέλμα, πολεμήσεις με φανατισμο και τυφλοτητα και όσους θελήσουν να δουν, τότε εκτός από μη έλληνας είσαι "ανθέλληνας". Υπάρχουν βέβαια κι εκείνοι που ως συνήθως θα πουν "σιγά μόνο ο αρχαιοελληνικός πολιτισμος υπηρξε? τόσοι άλλοι ήταν..." Κι εκεί αναρωτιέμαι ειλικρινά τι θέλουν όσοι λένε κάτι τέτοιο. Αιώνες τώρα ζούμε σε δανεικό ξενόφερτο πολιτισμο, αν θελήσουμε να αλλάξουμε ρότα πάλι σε άλλο θα ανατρέξουμε? Τι έχει τελικά το τόσο επικίνδυνο αυτή η αρχαία ελλάδα που πρέπει πάσει θυσια να την αποφύγουμε....

Τι?

1 σχόλιο:

johnniebegood είπε...

για αλλη μια φορα, τα σεβη μου!